Herdenken met de ene hand, bewapenen met de andere

Nederland speelt vrede, maar betaalt voor oorlog

We houden onze adem in. Niet alleen voor de twee minuten stilte op 4 mei, maar ook omdat we inmiddels weten dat een herdenking op de Dam niet langer vanzelfsprekend veilig is. Er hoeft maar één gestoorde op te staan met een rugzak vol haat, en de stilte verandert in chaos. Herdenken is in dit land niet meer puur. Het is beladen. Verward. En terwijl we zwijgen voor de doden van toen, tekenen onze leiders wapendeals voor de doden van morgen.

De Dam als decor voor dubbel moraal

We staan daar – mooi in het gelid, met kransen, koning en trompetten – en zeggen “nooit meer oorlog.” Maar intussen stroomt er voor miljarden aan wapens richting Oekraïne. Granaten, drones, raketten, F-16's. Van Nederlandse bodem. Door Nederlandse handtekeningen. Betaald met Nederlands belastinggeld.

Wat is er nog over van die belofte?

6 miljard voor de vrede, zeggen ze dan

Nederland heeft tot nu toe €6 miljard in militaire steun aan Oekraïne gepompt. Nog eens €4 miljard staat op de begroting gereserveerd. Niet voor wederopbouw. Niet voor diplomatie. Voor wapens.

En dan staan we op 4 mei te fluisteren over vrede? Wat een farce. De ene hand vouwt zich eerbiedig achter de rug. De andere hand ondertekent het volgende leveringscontract.

De hypocriete burger

Een groot deel van de bevolking juicht het hardst mee. “We moeten Oekraïne steunen,” klinkt het. “Dit is een strijd van goed tegen kwaad.” Oké. Maar dan niet ook op 4 mei met betraande ogen naar de vlag staren alsof je handen schoon zijn. Je kunt niet tegelijkertijd herdenken én bewapenen zonder jezelf belachelijk te maken.

Zolang je wapens financiert, financier je ook gevolgen. Dan rouw je niet alleen om slachtoffers – dan wórd je een factor in het creëren ervan. Dan ben je geen toeschouwer. Dan ben je medespeler.

Democratie wordt niet verdedigd met granaten

De overheid verkoopt het als verdediging. Als noodzakelijke steun. Maar democratie is geen bunker die je met raketten beschermt. Het is een kwetsbaar systeem dat je met gesprekken, rechtvaardigheid en menselijkheid beschermt.

En ja, dat is trager dan artillerie. Maar het is het enige wat ooit echt werkt.

Geen wapens sturen betekent niet dat je ze laat creperen

“Maar je kunt Oekraïne toch niet aan hun lot overlaten?” zeggen ze dan, alsof de keuze is tussen bommen of niets. Wat een verschraald wereldbeeld.

Waarom sturen we geen diplomatie? Geen vredesmissies? Geen bemiddelaars, onderhandelaars, humanitaire hulpkonvooien met dezelfde urgentie als munitietransporten? Waarom wordt elk initiatief richting overleg meteen afgeschilderd als naïef of laf?

Omdat vrede niks oplevert.
Wapens wel. Achter die “steun” zit de industrie. De NAVO-machine. De lobby. En daar mogen gewone Oekraïners voor bloeden. En jij? Jij betaalt.

Wie écht om Oekraïne geeft, stuurt geen granaten, maar garanties.

  • Ondersteun humanitaire hulp.

  • Investeer in medische zorg, wederopbouw, onderwijs.

  • En ja: opvang in de regio, veilig en menswaardig.
    Geen oorlog tot de laatste Oekraïner, maar een begin van herstel.

Oekraïne is geen heilige underdog

We praten over Oekraïne alsof het een hulpeloos kind is dat alleen maar bescherming nodig heeft. Maar laten we niet doen alsof Zelensky een heilige is of het land een toonbeeld van democratische zuiverheid.

  • Oppositiepartijen verboden

  • Kritische media gesloten

  • Oekraïne staat al jaren hoog in corruptieranglijsten

  • Mensenrechten worden selectief toegepast, zeker voor minderheden en buitenlandse vluchtelingen

Dit is geen Disneyverhaal.
Het is een geopolitiek schaakspel waarin wij onze wapens leveren aan een kant die óók vuile handen heeft. We sussen ons geweten door Oekraïne te reduceren tot slachtoffer. Maar wie geen zin heeft in de waarheid, mag zich niet tooien met morele superioriteit.

De belofte opnieuw inlossen

1. Toets je geweten
Kun je slapen bij het idee dat jouw belastinggeld omgezet wordt in kogels?

Vraag jezelf af: vergroot onze steun het leed van morgen, of geeft het enkel een vals gevoel van controle?

2. Verbind je daden aan je woorden
Je kunt niet herdenken op maandag en tekenen voor bommen op dinsdag. Kies. Maak “Nooit meer” weer geloofwaardig. Zet in op vrede. Op opvang. Op wederopbouw. Op diplomatie. Geen dode meer erbij.

Laatste gedachte
Je kunt geen vrede prediken op de Dam en tegelijk raketten leveren via Defensie. Dan ben je geen hoeder van vrijheid – dan ben je een oorlogspartner in maatpak. Nederland moet kiezen: theater of betekenis. Vrede of winst. Je kunt niet beiden claimen.